معرفی و معناشناختی تزیینات بناهای آرامگاهی ولایت رویان مازندران

منطقه کجور در غرب استان مازندران و در دل کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد که در دوره اسلامی به لحاظ تاریخی و مذهبی نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری حکومت علویان در شمال ایران و مبارزه با خلفای اموی و عباسی داشته است. این منطقه که در طی زمان با نام‌هایی همچون پدشخوارگر رویان، رستمدار و محال ثلاث نیز از آن یاد شده است؛ دارای تعداد نسبتا زیادی بنای آرامگاهی است که تاریخ آن‌ها به ابتدای قرن 9 ه.ق به بعد بر‌می‌گردد و در دوره‌های مختلف تزییناتی به آن افزوده شده است. با توجه به اهمیت این مقابر تاریخی، سوالات این پژوهش عبارت است از: 1- مواد و عناصر تزیینی به‌کار رفته در بناهای آرامگاهی منطقه رویان چیست ؟ 2- دلایل استفاده از این نقش مایه‌های تزیینی در این بناها چیست؟ این پژوهش مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و بازدید میدانی از مقابر و عکاسی و ثبت ویژگی‌های آن‌ها و طبقه‌بندی عناصر تزیینی آن‌ها است. نتایج این مطالعه نشان داد که در مقابر این منطقه از عناصر مختلف مانند آجرکاری، گچبری، کاشی‌کاری، چوب-کاری، نقاشی، آهک‌بری و خوشنویسی در جهت تزیین استفاده شده است. نقوش به‌کار رفته شامل نقوش هندسی، گیاهی، حیوانی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با توجه به رواج تشیع در منطقه از سده 9 ه.ق به بعد، نقش‌مایه‌های به‌کار رفته در مقابر نیز به نوعی بازتاب‌دهنده اندیشه و تفکر شیعی هنرمند مسلمان است.